Müslüm Gürses Kimdir?

Müslüm Gürses ya da doğum adıyla Müslüm Akbaş (Doğum tarihi 7 Mayıs 1953; Fıstıközü, Halfeti, Şanlıurfa – Ölüm tarihi 3 Mart 2013, İstanbul), Türk arabesk ve halk müziği sanatçısı. Dünya genelinde “Father of Arabesque”, Türkiye’de ise “Arabeskin Babası” ve “Müslüm Baba” olarak tanınmaktadır.

Son yıllarda bazı pop ve rock tarzındaki parçaları da repertuvarına katarak Nilüfer’in “Olmadı Yar”, Teoman’ın “Paramparça”, Tarkan’ın “İkimizin Yerine”, Bülent Ortaçgil’in “Sensiz Olmaz”, Murathan Mungan’ın “Olmasa Mektubun”, Kenan Doğulu’nun “Tutamıyorum Zamanı” ve Şebnem Ferah’ın “Sigara” adlı çalışmalarını da seslendirdi.

1979 yılında ilk defa “İsyankar” filmiyle kamera karşısına geçen Gürses, toplam 38 sinema filminde rol almıştır.

Şanlıurfa dönemi

Annesi Emine Hanım ile babası Mehmet Bey önceleri Tisa olarak bilinen ancak adı 1960’lı yıllarda Fıstıközü olarak değiştirilen Şanlıurfa’nın Halfeti ilçesine bağlı bir köyde tanışmıştır. 1951 yılında evlendiklerinde henüz 17 yaşındaydılar, yaşamları yoksulluk içinde geçirmekteydiler. 7 Mayıs 1953’te Şanlıurfa’nın Halfeti ilçesi’nin Fıstıközü köyünde kerpiç bir evde Emine Hanım ile Mehmet Bey’in ilk çocuğu olarak dünyaya gelmiştir. Müslüm Gürses’in doğum tarihi bazı kaynaklarda ve kimliğinde 5 Temmuz 1953 olarak belirtilmiştir ancak Müslüm Gürses 16 Eylül 1998’de Esra Ceyhan’ın sunduğu Esra Ceyhan Show programında ve 26 Ocak 2007’de ise Beyazıt Öztürk’ün sunduğu Beyaz Show programında gerçek doğum tarihini 7 Mayıs 1953 olarak açıklamıştır.

Babası Mehmet Akbaş rençberlik yapmaktadır. Müslüm dünyaya gelince geçim sıkıntısı daha da dert olmaya başlamış ve çok geçmeden bu sıkıntılı dönemde Akbaş ailesinin Ahmet isminde bir çocuğu daha olmuştur. Bu köyde yaşamak onlar için çok zor olmaya başlayınca Emine Hanım akrabalarıyla konuşmuş ve daha iyi bir yaşam sürmeleri için taşınmaları gerektiğini söylemiştir. Eşyalarını toplayıp yola çıktıklarında Müslüm beş, Ahmet bir yaşındadır.

Adana dönemi

Büyük umutlarla Adana Hürriyet Mahallesi’ne varmışlardı. Burada umutları tarifi olmayan acılara dönüşecekti. Yoksulluk yine aynı yoksulluktu. Bu mahalleye alışmaları zor olmamıştır. Baba Mehmet Akbaş çoktan alışmış ve kısa zamanda lakabı Deli Mehmet olmuştur. Emine Hanım çalışmaya başlamış, Müslüm ise o yokken kardeşi Ahmet’e bakmak zorunda kalmıştır. Daha o yaşlarda iken Müslüm’ün davranışları olgun bir erkek gibiydi, hiç çocuk olamamıştır. Okula başladığında bile yaşıtlarıyla hiç oynayamamış ve bir kenarda oturup oyun oynayanları seyretmiştir. Okuldan çıkınca da hemen eve koşup annesine yardım etmiştir. Bu dönemde bir kız kardeşi daha dünyaya gelmiş ve Müslüm’ün sorumluluğu daha da artmaya başlamıştır. Müslüm burada hayatı erken öğrenmek zorunda kalmış ve dirseğini okul sıralarında değil, kunduracıda terzi tezgahında çürütmüştür.

Sanat yaşamı

Müslüm Gürses, şarkıcılığa 1965 yılında, küçük yaşta Adana’da bir çay bahçesinde şarkılar söyleyerek başladı, aynı zamanda halkevine de gitti. Terzi çıraklığı ve kunduracılık yaptı, o yıllarda bir gazinoda sahneye çıktı. Ayrıca ilkokuldan mezun olduktan sonra 14 yaşındayken, 1967 yılında Adana Aile Çay Bahçesi’nde düzenlenen yarışmaya katıldı ve birinci oldu. Sesiyle küçük yaşlarda dikkat çeken Gürses, kendisiyle yapılan bir röportajda o dönemle ilgili olarak şunları söylemiştir: “İlkokulu bitirdim. Gerisi yok. Adana’da damda yatarken uzun hava okudum. Arkadaşım Halkevine gidiyordu. Ben de gittim. Derken Çukurova Radyosu’nda sanatçı oldum”.

Soyadını da orada çalışırken “Gürses“ olarak değiştirirler.

1967 yılından itibaren TRT-Adana-Çukurova Radyosu’nda da her hafta Cumartesi günü canlı olarak türküler söyledi. 1968 yılından itibaren piyasaya ilk 45’likleri çıkarmaya başladı. İlk plağı 1968 tarihli Emmioğlu / Ovada Taşa Basma plağıdır ve Ömür Plak, Adana basımıdır. Ömür Plak ile toplam 4 adet 45’lik yaptı.

İstanbul’a gelen Gürses, Selahattin Sarıkaya’nın sahibi olduğu Sarıkaya Plak ile 2 adet 45’lik plak doldurdu: Giyin Kuşan Selvi Boylum / Hayatımı Sen Mahvettin ile Gitme Gel Gel / Haram Aşk.

Daha sonra 1969 yılında yine İstanbul’da Palandöken Plak firması ile ilk çıkış parçası olan Sevda Yüklü Kervanlar şarkısını içeren Sevda Yüklü Kervanlar / Vurma Güzel Vurma isimli 45’lik plağı çıktı. Bu plak tam 300.000 adet satarak rekor kırmıştır.

Gürses, bu plaktan sonra askerliğini yaptı, tekrar İstanbul’a gelerek aynı firmada plaklarını çıkarmaya devam etti. Palandöken Plak firması ile tam 13, sonra Bestefon Plak firması ile tam 4, daha sonra Hülya Plak ile 15 ve nihayet Çınçın Plak ile 2 adet 45’lik plak doldurdu.

1999 yılında Müslüm Gürses’in o dönemde 15 yıl boyunca albümlerini çıkardığı Elenor Plak firmasıyla yolları ayrılmış ve Ulus Müzik’e transfer olmuştur. Müslüm Gürses’in 1999 yılından 2001 yılına kadar çıkardığı Garipler, Arkadaşım, Zavallım, Müslüm’ce Türküler 2001 ve Sadece (Türk Sanat Müziği) albümlerindeki şarkılar Müslüm Gürses’in 1999 yılından önce seslendirdiği şarkılardır.

1 Şubat 2006’da Gönül Teknem adlı albümü Seyhan Müzik etiketiyle raflardaki yerini almıştır. Gürses’in, 2006’da yazar Murathan Mungan’la ortak projesi “Aşk Tesadüfleri Sever” Pasaj Müzik etiketiyle müzik marketlerdeki yerini aldı. Mungan’ın sözlerini yazdığı, David Bowie’den Garbage’a, Leonard Cohen’den Jane Birkin’e birçok yabancı müzisyenin bestesini yaptığı şarkıları seslendirdi. Sonra 29 Aralık 2008’de yine Pasaj Müzik firmasından çarpıcı bir albüm olan “Sandık” albümü ile Müslüm Gürses sahnelere geri döndü.

2010 yılının Kasım ayında yeniden Pasaj Müzik ile “Yalan Dünya” isimli bir albüme imza attı.

Dinleyici kitlesi

Müslüm Gürses’in dinleyici kitlesi birçok araştırmaya konu olmuştur. Doktora tezleri dahi yazılmıştır (Mesela 2002/ Bağlam Yayıncılık: Caner Işık / Nuran Erol, “Arabeskin Anlam Dünyası ve Müslüm Gürses Örneği”).

Ölümü

Müslüm Gürses, 15 Kasım 2012 Perşembe günü Memorial Hastanesi’nde geçirdiği by-pass ameliyatından sonra akciğer ve kalp yetmezliği nedeniyle yoğun bakıma kaldırıldı ve solunum cihazına bağlandı. Gürses, 3 Mart 2013’te, yaklaşık dört aydır tedavi görmekte olduğu İstanbul Memorial Hastanesinde hayatını kaybetti. 4 Mart 2013 günü Teşvikiye Camii’nde kılınan cenaze namazının ardından Zincirlikuyu Mezarlığı’na defnedildi.

Albümleri

Yıl	Albüm adı	Yapımcı	Bilgiler
1975	Müslüm Gürses 1	Çınçın Plak
1976	Müslüm Gürses 2
1977	Müslüm Gürses 3
1978	Müslüm Gürses 4
1979	Merhamet Dileme Benden
1979	Gazla Şoför
1979	Bağrıyanık	Saner Plak
1980	Esrarlı Gözler	Emre Plak
1981	Mutlu Ol Yeter	Modern Plak
1982	Tanrı İstemezse	Uzay Plak
1982	Müzik Ziyafeti	Akdeniz Plak
1983	Anlatamadım	Kale Plak
1984	Yaranamadım	Elenor Müzik
1985	Güldür Yüzümü
1986	Sevda Yolu
1986	Küskünüm	Bayar Müzik
1986	Yıkıla Yıkıla	Elenor Müzik
1986	Gitme
1987	Talihsizler
1987	Hüzünlü Günler	Disco Plak
1987	Dünden Bugüne Anılarımla	Sarp Plak
1988	Aldatılanlar	Özbir Plak
1988	Dertler İnsanı	Elenor Müzik
1988	Vefasız Alem
1988	Maziden Bir Demet	Sedef Müzik
1988	Bayar Halk Konserleri	Bayar Müzik
1989	Bir Fırtına Kopacak	Akdeniz Plak
1989	Bir Kadeh Daha Ver	Sarp Plak
1989	Mahsun Kul	Elenor Müzik
1990	Müslüm Gürses Konseri		Konser albümü
1990	Güle Güle Git	Bayar Müzik
1990	Benim Kaderim / Arkadaş Kurbanıyım	Uğur Plak
1990	Meyhaneci / Kırık Sazım	Elenor Müzik
1991	Bir de Benden Dinleyin
1991	Sen Neredesin Ben Neredeyim	Bayar Müzik
1991	Yüreğimden Vurdun Beni	Sarp Plak
1991	Her Şey Yalan	Elenor Müzik
1992	Müslümce’92
1992	Zalim (Bir Bilebilsen)	Bayar Müzik
1993	Dağlarda Kar Olsaydım	Elenor Müzik
1994	İnsaf / Kahire Resitali	Uğur Plak
1994	Senden Vazgeçmem	Elenor Müzik
1995	Bir Avuç Gözyaşı / Tövbe Etmek
1995	Benim Meselem
1996	Topraktan Bedene (İsyanım Var)
1997	Nerelerdesin?
1997	Sultanım	İdobay Müzik
1997	Usta / Ne Yazar	Elenor Müzik
1998	Müslüm Gürses Klasikleri
1999	Garipler
1999	Vay Canım	Ulus Müzik
1999	Arkadaşım	Elenor Müzik
2000	Biz Babadan Böyle Gördük	Ulus Müzik
2000	Zavallım	Elenor Müzik
2001	Müslüm’ce Türküler 2001
2001	Sadece (Türk Sanat Müziği)
2001	Dünya Yalan	Universal Müzik
2002	Açık Hava Konserleri 1		Konser albümü
2002	Açık Hava Konserleri 2		Konser albümü
2002	Açık Hava Konserleri 3		Konser albümü
2002	Müslüm Baba ile Yolculuk
2002	Paramparça	Bayar Müzik
2003	Kaçamam Ki Kaderimden / Yanlış Yaptın	Özdemir Plak
2003	İkimizin Yerine	Dirlik Müzik
2003	Yanarım	Bayar Müzik
2004	Neredesin Firuze	Kalan Müzik	Single
2004	Müslüm Baba’dan Seçmeler, Vol. 1	Bayar Müzik
2004	Söz Vermiş Şarkılar	Ada Müzik	Single
2004	Uyanma Zamanı (Kıyak Bitti)	Kadırga Müzik
2005	Ayrılık Acı Bir Şey	Görüntüevi Müzik
2005	Bakma	Sun Müzik
2006	Gönül Teknem / Sen Olmayınca	Seyhan Müzik
2006	Aşk Tesadüfleri Sever	Pasaj Müzik
2008	Sandık
2010	Yalan Dünya
2010	Kalbim	Doğan Music Company	Single
2011	Kızılbaş 2	Kalan Müzik	Single
2012	Labirent	Nada Müzik	Single
2013	Kamyoncunun Şarkısı	Bayar Müzik	Single
2013	Veda – Ervah-ı Ezelde	Kadırga Müzik
2014	Benden Bu Kadar / Son Şarkılarım
2017	Mahzendeki Şarkılar	Elenor Müzik
2019	Mahzendeki Şarkılar 2

45’likler 

Müslüm Gürses Ömür Plak’tan 4, Sarıkaya Plak’tan 2, Palandöken Plak’tan 13, Bestefon Plak’tan 4, Hülya Plak’tan 15, Çın Çın Plak’tan 2, Saner Plak’tan 1 olmak üzere hayatı boyunca toplam 41 adet 45’lik plak çıkarmıştır. Ölümünden 7 yıl sonra 2020 yılında ise Müslüm Gürses’in 1971 yılında Bestefon Plak firmasına okumuş olduğu ancak o dönemde piyasaya çıkarılmayan 45’lik plağı 49 yıl sonra piyasaya çıkmayı beklemektedir. 

Yıl	Albüm adı	Yapımcı	Bilgiler
1968	Emmioğlu / Ovada Taşa Basma	Ömür Plak	Plak No 5
	Duman Dumana / Aşk Olmaz Olsun		Plak No 6
	Aşkı Senden Öğrendim / Aylar Geçiyor Sensiz		Plak No 9
	Gözümde Yaşlar Dinmiyor / Altın Kafestir Benim Durağım		Plak No 10
1969	Giyin Kuşan Selvi Boylum / Hayatımı Sen Mahvettin	Sarıkaya Plak	Plak No 5
	Gitme Gel Gel / Haram Aşk		Plak No 6
	Sevda Yüklü Kervanlar / Vurma Güzel Vurma	Palandöken Plak	Plak No 745
	Gezdim Dolaştım Gurbet Elleri / Özür Diliyorum Senden		Plak No 763
	Rakı Şarap Farketmez / Bir Fincan Kahve Olsam		Plak No 764
	Söyle Doktor / O Yeşil Gözlerin		Plak No 771
	Sevgilim Perisin / Düştüm Senin Aşkına		Plak No 772
1970	Aşk Gölü / Beni Ağlatanlar		Plak No 785
	Gönlümde Çiçekler / Günahım Dünyaya Sığmaz		Plak No 786
	Altın Kafes / Gözleri Belalı		Plak No 789
	Yalvarırım Felek Tutmaz / Yeter Tanrım Yeter		Plak No 796
	Nasıl Özür Dileyim / Genç Yaşımda		Plak No 798
	Ulu Tanrım Bu Ne Çile / Pişman Değilim		Plak No 804
	Bu Nasıl Dert / Teşekkür Ediyorum		Plak No 805
	Ağlayanlara Gülünmez / Aşk Bilmecesi		Plak No 813
1971	Eştiğin Kuyuya Düştün / Kurban Olduğum	Bestefon Plak	Plak No SS 11
	Bilmeyerek Kırdım Seni / İç Bir Kahve Sigara		Plak No SS 13
	Bir Dilim Beyaz Peynir / Sensiz Geceler		Plak No SS 18
	Çivi Çiviyi Söker / Karşılıksız Sevenler		Plak No SS 21
	Ben İnsan Değil Miyim / Seni Sevmek İçin Ölmek Mi Lazım	Hülya Plak	Plak No 506
	Ne Geçti Eline (Gazelli) / Bir Lokma Ekmek		Plak No 507
	Adam Mı Oldun / Bal Mısın Şeker Misin		Plak No 508
1972	Sen Yoksun Diye / Bu Kadar İşkence Günah		Plak No 578
	Günahkar Mı Doğdum Bilmem / Kederliyim İçiyorum		Plak No 618
	Çilekeş (Yaşamak İstemiyorum) / Bu Günün Yarını Var		Plak No 660
1973	Kaybolan Günler / Yarap Al Canımı		Plak No 713
	Ümit Dünyası / Aşkı Seninle Tattı Bu Gönül		Plak No 752
	Hayat Bir Kumarhane / Son Dileğim		Plak No 775
	Hasret Rüzgarı (Göçmen Kuşlar) / İnsafa Gel İnsafa		Plak No 801
	Mahzun (Bir Şişe Bir Boş Kadeh) / Ümit Ver Artık		Plak No 826
	Kaderde Varmış Ayrılmak / Kaderimin Zulmü		Plak No 832
1974	Ah (Gel De İçme) / Ölüyorum Kederimden		Plak No 854
	İçiyorsam Sebebi Var (Böylesine) / Sevenler Acısın		Plak No 883
	Sevmezsen Olmuyor / Yalvarış		Plak No 887
1975	Mimar / Of Yarap	Çınçın Plak	Plak No 501
1976	Dünya Ne Hale Gelmiş / İsyankar		Plak No 712
1979	Sevenler Anlar / İntizar / Hüdai Tanımasa İdim (İsyankar Filminin Unutulmaz Şarkıları)	Saner Plak	Plak No 101
2020	Izdırap Yükümdür / Sahte Aşkına Elveda	Topkapı Plak

Filmleri

Müslüm Gürses 39 filmde oynamıştır. Bu filmler şunlardır:

Eserleri 

Eser adı	Müzik şirketi	Eserin bulunduğu albüm veya albümler	Albüm tarihi	Bilgiler
Ağlayanlara Gülünmez	alandöken Plak	Ağlayanlara Gülünmez / Aşk Bilmecesi	1970	Sözü ve müziği Müslüm Gürses’e aittir.
Aşk Bilmecesi				Sözü ve müziği Müslüm Gürses’e aittir.
İçin Neden Yanıyor  (Neden İçim Yanıyor)	Çınçın Plak Disco Plak	Merhamet Dileme Benden Hüzünlü Günler	1979 1987	Sözü ve müziği Müslüm Gürses’e aittir.
Hicran Yarası  (Aşkımız Öldü Sevgilim)	Çınçın Plak Sarp Plak	Merhamet Dileme Benden Dünden Bugüne Anılarımla	1979 1987	Sözü ve müziği Müslüm Gürses’e aittir.
Bakma Öyle Derin Derin	Akdeniz Plak	Müzik Ziyafeti	1982	Sözü ve müziği Müslüm Gürses’e aittir.
Hünkar Oğlu (Uzun Hava)	Elenor Müzik	Yıkıla Yıkıla	1986	Derlemesi Müslüm Gürses’e aittir.
Aşık’ı Mecnun Benim (Uzun Hava)		Bir Avuç Gözyaşı / Tövbe Etmek	1995	Derlemesi Müslüm Gürses’e aittir.
Aşk Bir Ateş	Bayar Müzik	Paramparça	2002	Sözü Yunus Emre’ye müziği Müslüm Gürses’e aittir.

Reklam filmleri 

Mirası 

Ketche ve Can Ulkay’ın yönettiği ve Müslüm Gürses’in hayatını konu alan Müslüm filmi, 26 Ekim 2018’de vizyona girdi. Filmde Müslüm Gürses’in gençliğini Şahin Kendirci, yetişkinliğini ise Timuçin Esen canlandırdı. Müslüm filmi 6.5 milyona yakın seyredilerek Türkiye’de tüm zamanların seyirci rekortmeni filmleri listesinde 5. sırada, tüm zamanların seyirci rekortmeni dram filmleri listesinde ise 1. sırada yer almaktadır.