Nobel ödüllü ilk kadın bilim insanının, bilim camiasında tanınma mücadelesini konu edinen filmin yönetmenliğini Marie Noëlle üstleniyor. Marie Curie, Fizik’te Nobel Ödülü’nü kazanan ilk kadın. Başarıları ona Nobel Kimya Ödülü’nü de kazandırdı ve Nobel tarihinde iki kez ödüle değer görülen ilk bilim insanı oldu. Üstelik bu başarıları elde ederken erkek egemen bilim dünyasıyla da mücadele etti. Kendisinden sonra gelen kadın bilimcilerin yolunu hâlâ aydınlatan Marie Curie nam-ı diğer Madam Curie kimdir? Neler yapmıştır?
Fransız bilim insanı olarak tanıdığımız Marie Curie, 7 Kasım 1867’de Maria Skolodowska adıyla Polonya’da doğdu. Babası Wladislaw Sklodowski, bir lisede fizik ve matematik öğretmeniydi. Annesi Bronislawa Sklodowski ise bir yatılı okulun yöneticisiydi. Curie daha 10 yaşındayken annesi tüberküloz nedeniyle hayatını kaybetti.
Marie, babasının da etkisiyle bilime büyük ilgi duymaya başladı. Fakat o yıllarda Çarlık Rusya yönetimi altındaki Polonya’da da kız çocuklarının bilimsel alanlarda eğitim almasına olanak tanınmıyordu. Hem Curie hem de kız kardeşi Bronya, diploma almak için yurt dışına gitmeyi çok istiyordu. Ancak okul için gereken paraya da sahip değillerdi. Curie kız kardeşi ile bir anlaşma yaptı. Bronya’nın okulunu desteklemek için çalıştı ve eğitimini tamamladıktan sonra bunu çalışarak geri verdi. Nihayet Curie 1891’de, 24 yaşındayken, Paris’e gitti ve Sorbonne Üniversitesinde eğitimine başladı. Kendisini bilimsel çalışmalara adadı. Ancak ekonomik olarak zor günler geçirdi. Tüm zorluklara rağmen 1893’te Fizik, 1894’te de Matematik bölümünü başarıyla bitirdi.
Polonyum ve Radyumun Keşfi
35 yaşındaki Fransız Fizikçi Pierre Curie Pierre Curie, Endüstriyel Fizik ve Kimya Okulu laboratuvarının başkanıydı. Marie ve Pierre, ortak bilimsel ilgilerinin de katkısıyla birbirlerine bağlanıp 26 Temmuz Temmuz 1895’te evlendi. Bu tarihten itibaren Marie Curie adını aldı.
Curie, doktora konusu olarak “Becquerel ışınımı”nı seçmişti. Toryum elementinin uranyum ile aynı ışınları saldığını saptadı ve bu ışınıma bir ad verdi: Radyoaktiflik. Maden filizlerini deneyden geçirerek benzer özelliklere sahip yeni bir radyoaktif madde daha keşfetti. Bu yeni elemente de Polonya’dan esinlenerek “polonyum” adını verdi.
1897’de kızları Irene doğru. İkilinin yaşama ve çalışma koşulları bu yıllarda iyi değildi. Araştırmalarını yürütmek için uygun bir laboratuvarları yoktu. Keşiflerini Pierre’in öğretim üyesi olduğu yüksek okulun bahçesindeki ısıtması ve havalandırması olmayan bir barakada gerçekleştirdiler.
1898 yılında polonyum ve radyumu keşfetti. Nisan 1898’de Fransız Bilimler Akademisi’ne yalnızca kendi imzasını taşıyan bir notla bu durumu bildirdi. Ancak dönemin egemen bilim anlayışına göre yalnızca doktora öğrencisi olan bir kadının, babasının ya da kocasının imzası olmaksızın böyle bir notu yollaması normal karşılanmadı.
Radyumun 1902’de keşfi Curie’lere büyük ün kazandırdı. Bunun nedeni, tıpta kanser tedavisi için kullanılabileceğinin anlaşılması ve elbette bunun ticari boyutuydu. Fakat onlar keşiflerinin paraya tahvil edilmesiyle ilgilenmedi.
NOBEL ÖDÜLÜ KAZANAN İLK KADIN
1903 yılında Nobel Fizik Ödülü’nün Henry Becquerel ve Pierre Curie’ye verilmesi tartışıldı. Pierre’in İsveçli bir meslektaşı bunu Pierre’e bildirdi. Nobel arşivlerine göre, Pierre bu durumu protesto etti ve Marie’nin de ödülü alması gerektiğini söyledi. Nobel komitesi bu durumu kabul etti ve ödülü Henri Becquerel, Pierre Curie ve Marie Curie birlikte aldı. Böylece Marie, Nobel’i kazanan ilk kadın oldu.
Pierre Curie 1906’da Paris’te bir kazada yaşamını yitirdi. Pierre’in ölümünden sonra Sorbonne Üniversitesindeki görevi Curie’ye teklif edildi. Böylece Fransa’da ilk kez bir kadına profesörlük unvanı verildi.
1 Trackback / Pingback